Treći festival nauke Noć istraživača, održan je 23. septembra, u Umjetničkom paviljonu ULCG i knjižari “Karver” na obali Ribnice u Podgorici kao i u Nikšiću i Kotoru. Na otvaranju Trećeg festivala nauke Noć istraživača govorila je ministar nauke prof. dr Sanja Vlahović, Nj. E. Leopold Maurer, šef Kancelarije EU u Podgorici, i predsjednik fondacije PRONA, prof. dr Jovan Mirković. Crna Gora je dio evropske porodice od 32 zemlje u kojima se u Noći istraživača proslavlja profesija naučnika. Organizatori manifestacije su Fondacija za promovisanje nauke – PRONA, Ministarstvo nauke i Prirodnjački muzej Crne Gore.
Mlađim posjetiocima bile su zanimljive postavke eksperimenata i demonstracija u prostoru Paviljona, kao i predstavljanje istraživanja srednjoškolaca Podgorice, Nikšića i Cetinja na teme: ljubav, energija i biodiverzitet. Među učesnicima u postavkama i eksperimentima bili su i mladi talenti u prirodnim naukama i tehnici koji su svojim vršnjacima pokazali neke prirodne fenomene putem eksperimenata ili aparature koju su sami pravili. Predstavljeni su i mladi pronalazači koji upravo promovišu prvi LEGO robot napravljen u Crnoj Gori, spreman za takmičenje u međunarodnoj LEGO ligi. Društvo im je pravio i najpoznatiji inovator u Crnoj Gori, Zoran Ilinčić, koji je pokazao neke od svojih brojnih izuma. Tu su bile i postavke Elektrotehničkog, Biotehničkog i Građevinskog fakulteta i nekoliko kompanija koje uz pomoć istraživačkog rada kreiraju svoje poizvode, kao i umjetnici koji povezuju nauku i estetiku. Posebnu pažnju sigurno privukao je naučni šou dr Mihe Kosa iz Ljubljane, naučnika koji je karijeru posvetio približavanju nauke djeci. Njegov šou “Gasologija” pokazao je fizička svojstva raznih gasova na zabavan način. Moto organizacije Kuća eksperimenata koju on vodi je: pročitao sam i zaboravio, vidio sam i zapamtio – napravio sam i znam!
U pripremi ovogodišnjeg programa tri grupe kreativnih gimnazijalaca Podgorice, Nikšića i Cetinja, istraživale su teme ljubavi, energije i biodiverziteta na multidisciplinaran način, pod mentorstvom profesora gimnazija i fakulteta. Tokom pripreme đaci su dolazili do interesantnih saznanja i oslobađanja kreativnog potencijala. Ovakav način rada u školama, putem kreativnih radionica, predstavlja najbolju praksu u usvajanju znanja. Uključivanjem mladih istraživača u program manifestacije, Noć istraživača želi da promoviše kreativan rad u naučnom obrazovanju. U programu Otvorenih laboratorija, učestvovale su tri laboratorije Mašinskog fakulteta: laboratorija za prenos toplote i mase, mehatroniku i zavarivanje, kao i laboratorija Građevinskog fakulteta. Zainteresovana grupa srednjoškolaca obišle je laboratorije i od istraživača saznala o aktuelnim istraživanjima o klimatizaciji tunela, kontrolnim sistemima na branama, novim tehnologijama u zavarivanju i testiranju građevinskih materijala.
Ove godine na Noći istraživača bile su i zanimljive naučne tribine na kojima su predstavljeni istraživači različitih generacija iz Crne Gore i dijaspore. Na samom početku, prof. Branislava Vlahovića iz SAD, govorio je na intrigantnu temu: Da li je moguće ugodno živjeti od kvarkova, kvantnih tačaka i kvazara. Tribine su imali i
dr Aleksandar Čelebić, Multidisciplinarni pristup u dijagnostici i liječenju malignih oboljenja, sa posebnim osvrtom na rak dojke;
dr Igor Pajović: Paralelni svjetovi – jedan skriveni univerzum (o nematodama, valjkastim crvima);
dr Momčilo Pejović: Školovanje Crnogoraca u inostranstvu 1848-1918. godine;
dr Darko Mitrović: Matematički aspekti skladištenja ugljen-dioksida;
dr Sanja Ivanović: Zemljotresi, cunami i njihove posljedice – nekada i sada.
Noć istraživača dešavala se i van Podgorice, organizovanjem posjete pivari “Trebjesa” u Nikšiću, kao i istraživačkim izletom sa biolozima Instituta za biologiju mora. Budući da je Noć istraživača evropska manifestacija, posjetioci su na Evropskom uglu mogli da zavire u svijet istraživanja koji se odvija u saradnji među evropskim naučnim timovima, da upoznaju programe kojima EU finansira istraživački rad, kao i da se zabave učestvujući u kvizovima znanja.
Publika se do kasnih sati družila s istraživačima uz koncert Vanje Radovanovića.
Projekat “Noć istraživača 2011” finansirala je Evropska komisija kroz Sedmi okvirni program za istraživanje i tehnološki razvoj (FP7) – Akcije Marija Kiri.
